Bevoegdheden en het opleiden van leraren

uitgangspunten en oplossingsrichtingen voor po, so, vo en mbo

25-6-2021
Onder voorwaarden toch aparte opleidingen voor het jonge en oude kind?
De onderwijsbevoegdheden zijn de afgelopen jaren een hot item geweest. De discussie in het primair onderwijs ging vooral vaak over aparte opleidingen voor het jonge en oude kind. Uit de resultaten van het meest recente onderzoek onder meer dan 10.000 leraren komt naar voren dat onder bepaalde voorwaarden men toch een voorkeur heeft voor aparte opleidingen.
Het gaat dan om drie typen groepsleerkracht:
  • de groepsleerkracht voor het jonge kind
  • de groepsleerkracht voor het oudere basisschoolkind
  • de groepsleerkracht 12+ voor de leerlingen in het praktijkonderwijs, vso dagbesteding en arbeidsmarkt, vmbo basis en kader 5 en mbo 1 en 2.
Deze conclusie kan getrokken worden uit het onderzoek dat door de onderwijsorganisaties AOb, CNV Onderwijs, FvOv, SPV, Lerarencollectief en BVMBO, onder leraren, lerarenopleiders, schoolleiders en ondersteuners is uitgezet.
Daarbij moet wel aan drie voorwaarden worden voldoen die toegelicht worden in het rapport.
  • De drie typen groepsleerkracht zijn gelijkwaardige functies met een sterke gemeenschappelijke basis. Het behalen van een extra bevoegdheid als groepsleerkracht kost maximaal een jaar. Hiervoor is het noodzakelijk dat de ingangseisen en het eindniveau gelijk zijn, en daarmee ook het salaris.
  • De drempels om de bevoegdheid uit te breiden met een extra bevoegdheid dienen te worden weggenomen. Voor leraren zijn de eigen investeringen wat betreft geld en tijd de grootste drempel, voor schoolleiders de vervangingsproblematiek.
  • Naast een initiële opleiding tot deze drie typen groepsleerkracht is het van belang om een goed zijinstroomtraject en voldoende maatwerk in de opleiding te realiseren om een extra bevoegdheid als groepsleerkracht te behalen.
Tenslotte is het speciaal onderwijs een punt van aandacht. In hoeverre komt het so en sbo voldoende aan bod indien er aparte opleidingen komen? Afhankelijk van de uitwerkingen daarvan zou een eenjarige post-hbo opleiding nog een nuttige aanvulling kunnen zijn om leraren goed voor te bereiden op het lesgeven in het sbo en so, en mogelijk voor vakdocenten die onderwijs geven in het vso en pro.

Het onderzoek biedt een mooi aanknopingspunt om samen als onderwijsorganisaties vanuit een ander perspectief te kijken naar het leraarschap. Het is volgens het Lerarencollectief belangrijk om samen tot een breed gedragen door de beroepsgroep opgezet beroepsbeeld te komen.